زمستان

زمستان چهارمين فصل از فصل‌هاي سال تقويم جلالي و نخستين فصل تقويم ميلادي است. اين فصل سردترين فصل سال است. زمستان در نيم كره شمالي بر اساس تقويم جلالي ماه‌هاي دي، بهمن و اسفند است اين در حاليست كه در نيم كره جنوبي ماه‌هاي تير، مرداد و شهريور زمستان است. زمستان معمولاً سردترين فصل سال است و در بعضي نواحي دماي هوا به زير صفر درجه سانتيگراد هم مي‌رسد، مثلاً در كشوري مانند روسيه حتي تا -۵۱ هم مي‌رسد. در زمستان بعضي حيوانات مانند خرس به خواب زمستاني مي‌روند و در فصل بهار دوباره زندگي را از سر مي‌گيرند.

 ماه هاي زمستان :

دي (در فارسي افغانستان: جدي) دهمين ماه سال خورشيدي است و همواره ۳۰ روز دارد و از روز ۲۷۷م سال آغاز شده و در روز ۳۰۶م سال پايان مي‌يابد. دي نخستين ماه فصل زمستان است.

برج فلكي دي‌ماه برج جدي (بزغاله) است كه دهمين برج فلكي از دايرةالبروج است. نماد برج دي، بزغاله (در انگليسي Capricorn) ناميده مي‌شود. عنصر اين برج خاك است.

در تقويم دي۹۹ نام اين ماه از نام ماه دهم گاه‌شماري اوستايي نو برگرفته شده‌است. همچنين در مناسبتهاي دي ۹۹  روز هشتم، پانزدهم و بيست و سوم هر برج نيز دي نام دارد. ابوريحان بيروني مي‌گويد دي ماه را خُورماه نيز مي‌گويند و روز اول ماه را خره‌روز يا خوره‌روز نامند.

در آيين زرتشتي در هركدام از دي‌روزها از دي‌ماه، جشني برگزار مي‌شود كه كوشيار گيلاني در زيج جامع اين روزها را دي جشن مي‌نامد. نخستين جشن كه در روز نخست دي‌ماه (اورمزد يا هرمزد) يعني نخستين روز پس از جشن يلدا برگزار مي‌شود، دي دادار جشن يا «جشن خرم روز» يا خور روز (روز خورشيد)، يا نود روز (۹۰ روز تا نوروز) نام دارد. روز هشتم از دي ماه يا روز «دي به آذر»، اولين جشن ديگان برگزار مي‌شود كه ابوريحان بيروني در كتاب قانون مسعودي از اين جشن با عنوان «عيد دي الاول» نام برده‌است و كوشيار از آن با نام «دي جشن» نام برده‌است. روز پانزدهم از دي ماه يا روز «دي به مهر» جشن ديگان دوم (/ديبگان/بتيكان) برگزار مي‌شود. در روز بيست و سوم از دي‌ماه يا روز «دي به دين»، سومين جشن ديگان برگزار مي‌شود. در بندهشن گل‌هاي بادرنگ و كاردك و شنبليد به ترتيب ويژه روزهاي «دي به آذر» و «دي به مهر» و «دي به دين» معرفي شده‌اند

———————-

بهمن (در فارسي افغانستان: دلو) يازدهمين ماه سال خورشيدي است و همواره ۳۰ روز دارد و از روز ۳۰۷م سال آغاز شده و در روز ۳۳۶م سال پايان مي‌يابد. بهمن دومين ماه فصل زمستان است.

برج فلكي بهمن‌ماه برج دلو (آبريز) است كه يازدهمين برج فلكي از دائرةالبروج است. نماد برج بهمن، آبريز (در انگليسي Aquarius) ناميده مي‌شود. عنصر اين برج هوا است.

در تقويم بهمن۹۹ نام اين ماه از نام ماه يازدهم گاه‌شماري اوستايي نو برگرفته شده‌است. همچنين در جدول مناسبت هاي بهمن ۹۹ دومين روز هر برج نيز بهمن نام دارد و در بهمن‌روز از بهمن‌ماه، جشن بهمنگان برگزار مي‌شود. ايزد اين ماه امشاسپندبهمن است.

امشاسپندبهمن، در اسطوره‌هاي ايراني و زرتشتي، نخستين و والاترين امشاسپند و سردمدار امشاسپندان است. او ايزد نگهبان مردم، چراگاه‌ها و چارپايان است. وهومن نزديك‌ترين امشاسپند نزد اهورامزدا است.

———————————

اسفند يا اسپند (در فارسي افغانستان: حوت) دوازدهمين و آخرين ماه سال خورشيدي است. اسفند سومين و آخرين ماه فصل زمستان است. اين ماه در سال‌هاي عادي ۲۹ روز و در سال‌هاي كبيسه ۳۰ روز دارد. اين ماه از روز ۳۳۷م سال شروع مي‌شود و در روز آخر سال (در سال‌هاي عادي روز ۳۶۵م و در سال‌هاي كبيسه روز ۳۶۶م) پايان مي‌يابد.

برج فلكي اسپندماه برج حوت (ماهي) است كه دوازدهمين برج فلكي از دايرةالبروج است. نماد برج اسپند، دوماهي (در انگليسي Pisces) ناميده مي‌شود. عنصر اين برج آب است.

در تقويم اسفند ۹۹ نام اين ماه از نام ماه دوازدهم گاه‌شماري اوستايي نو برگرفته شده‌است.

همچنين در جدول مناسبتهاي اسفند۹۹ پنجمين روز هر برج نيز اسپند نام دارد و دراسپندروز از اسپندماه، جشن سپندارمذگان برگزار مي‌شود. ايزد اين ماه امشاسپندسپندارمذ است.

سپندارمذ در اساطير اوستايي و باورهاي زرتشتي يكي از امشاسپندان و ايزدبانوي زنان و زمين و نگهبان و پاسدار زايش و باروري است و نماد فروتني، پرستش و فرمانبرداري به‌شمار مي‌رود.

منبع : ويكي پدياي فارسي